Diffibrilwyr Cymunedol i Achub Bywydau wedi'u gosod mewn Gorsafoedd Tân

Gwnaed hyn yn bosibl trwy bartneriaeth gydag Achub Bywyd Cymru ac Ymddiriedolaeth GIG Gwasanaethau Ambiwlans Cymru (WAST), a nododd 23 o Orsafoedd Tân GTACGC nad oeddent yn agos at ddiffibriliwr cyhoeddus.

Lansiwyd y bartneriaeth yn swyddogol yn Niwrnod Agored Pencadlys GTACGC ym mis Medi 2023, drwy ddadorchuddio'r uned gyntaf a ariannwyd drwy'r bartneriaeth yng Ngorsaf Dân Caerfyrddin.

Yn ogystal â chynyddu nifer y diffibrilwyr cyhoeddus ledled Cymru, mae Achub Bywyd Cymru wedi bod yn darparu sesiynau i ymgyfarwyddo ac addysgu cymunedau ynghylch adfywio cardio-pwlmonaidd (CPR) a defnyddio diffibriliwr cyhoeddus. 

Gall ataliad sydyn ar y galon ddigwydd i unrhyw un, ar unrhyw oedran, a phob blwyddyn yng Nghymru mae dros 6,000 o bobl yn dioddef ataliad ar y galon y tu allan i'r ysbyty.  Bydd y siawns o oroesi yn gostwng 10% gyda phob munud sy’n mynd heibio os na fydd rhywun yn rhoi cynnig ar CPR neu’n defnyddio diffibriliwr. Ar hyn o bryd dim ond tua 30-40% o bobl sy’n dioddef ataliad ar y galon yn y gymuned fydd yn cael CPR gan wylwyr.

Wrth siarad yn lansiad y bartneriaeth, dywedodd Prif Swyddog Tân GTACGC, Roger Thomas:

“Mae Gorsafoedd Tân GTACGC yn cael eu cydnabod fel tirnodau cymunedol ac maent wedi’u lleoli’n strategol ledled ein cymunedau.  Rwy’n falch iawn bod y bartneriaeth newydd hon yn golygu y bydd gan nifer cynyddol o’n Gorsafoedd Tân fynediad 24 awr i ddiffibrilwyr cyhoeddus a fydd yn gwella canlyniadau cleifion yn fawr os cânt ataliad ar y galon.”

 Meddai'r Athro Len Nokes, Cadeirydd Achub Bywyd Cymru:

“Rwy’n falch iawn bod Achub Bywyd Cymru a Gwasanaethau Ambiwlans Cymru yn parhau â’u partneriaeth â GTACGC drwy roi mynediad 24/7 gwell i gymunedau’r rhanbarth at ddiffibrilwyr a all achub bywydau. Mae’r cyhoeddiad hwn yn amserol, gan fod mis Chwefror hefyd yn cael ei adnabod fel Defibuary – mis cyfan i ganolbwyntio ar annog pobl i ddod yn ymwybodol o ddiffibrilwyr fel y gellir achub mwy o fywydau os bydd ataliad ar y galon yn digwydd.

“Mae Cydlynydd Cymunedol Achub Bywyd Cymru yng Ngorllewin Cymru, Marc Gower, yn parhau i weithio gyda GTACGC a chymunedau ar draws y rhanbarth i gydlynu a rheoli mwy o waith gosod diffibrilwyr.  Bydd yn cefnogi’r broses o gofrestru diffibrilwyr ar The Circuit – y rhwydwaith diffibrilwyr cenedlaethol – i sicrhau bod diffibrilwyr yn hysbys ac ar gael i’r rhai sy’n derbyn galwadau brys 999, er mwyn helpu i achub mwy o fywydau.”

Dywedodd Carl Powell, Arweinydd Clinigol Gofal Acíwt:

“Gall ataliad ar y galon ddigwydd i unrhyw un, unrhyw le, ar unrhyw adeg ac mae mynediad cyhoeddus i ddiffibrilwyr ynghyd ag adfywio cardio-pwlmonaidd yn hanfodol yn y gadwyn oroesi.

Mae gosod diffibrilwyr mewn gorsafoedd tân yn parhau â'r ymrwymiad i helpu'r rhai sydd â'r angen mwyaf, oherwydd dangoswyd bod cynyddu nifer y diffibrilwyr yn y gymuned yn gwella siawns person o oroesi ar ôl dioddef ataliad ar y galon, felly mae’r diolch yn fawr i Wasanaeth Tân y Canolbarth a’r Gorllewin am y fenter hon.

Mae diffibrilwyr yn hawdd i’w defnyddio ac wedi'u cynllunio i gael eu defnyddio gan unrhyw un.  Byddem yn annog cofrestru pob diffibriliwr cyhoeddus ar The Circuit, cronfa ddata rhwydwaith diffibrilwyr cenedlaethol a ddarperir gan Sefydliad Prydeinig y Galon.

Os nad yw dyfais wedi’i chofrestru, ni fydd ein derbynwyr galwadau brys 999 yn gwybod a oes diffibriliwr gerllaw ac ar gael ar gyfer argyfwng.”

Defibuary

Daw’r broses o gyflwyno diffibrilwyr cyhoeddus newydd yng Ngorsafoedd Tân GTACGC wrth i WAST lansio ei hymgyrch ‘Defibuary’ flynyddol, mis o hyd, sydd wedi’i chynllunio i addysgu’r cyhoedd am bwysigrwydd CPR a diffibrilio.

Mae diffibrilwyr yn syml ac yn ddiogel i'w defnyddio, ac nid oes angen unrhyw hyfforddiant blaenorol i weithredu un. Unwaith y bydd wedi'i roi ar waith, bydd yn dweud wrthych yn union beth i'w wneud a phryd a sut i roi sioc ddiogel.  Pan fyddwch chi'n ffonio 999, bydd derbynnydd yr alwad yn dweud wrthych ble mae'r diffibriliwr cofrestredig agosaf ac yn rhoi cod ichi i agor y cabinet os oes angen.

Ataliad ar y galon yw pan fydd calon rhywun yn stopio pwmpio gwaed o amgylch eu corff ac maen nhw’n rhoi'r gorau i anadlu'n normal, tra bod trawiad ar y galon yn digwydd pan fydd un o'r rhydwelïau coronaidd yn cael ei blocio, yna ni fydd y cyflenwad gwaed hanfodol yn gallu cyrraedd cyhyr y galon ac os na chaiff ei drin bydd yn dechrau marw oherwydd diffyg ocsigen. Dysgwch fwy am y gwahaniaethau rhwng trawiad ar y galon ac ataliad ar y galon ar wefan Sefydliad Prydeinig y Galon. 

Mae trawiad ar y galon ac ataliad ar y galon ill dau yn sefyllfaoedd brys - ffoniwch 999 ar unwaith bob tro.

Y bartneriaeth yn cael ei lansio yn Niwrnod Agored Pencadlys GTACGC ym mis Medi 2023.

Aelodau criw Gorsaf Dân Aberystwyth gyda PAD newydd yr Orsaf.